Arakan Express Daily

“ပါကစၥတန္ဂ်ီနာဗက္၊ ပါကစၥတန္ဂ်ီနာဗက္၊ ပါကစၥတန္ဂ်ီနာဗက္.....” (ပါကစၥတန္ အဓြန္႕ရွည္ပါေစ)ဟု သံၿပိဳင္ရြက္ဆိုလိုက္သည္။ အသံေတာ့သည္ မိုးဟိန္းသံကဲ့သို႕ ေကာင္းကင္ယံသို႕ထိ ထိုးေဖာက္သြားသည္။ အဆက္မျပတ္ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား ထြက္လာၿပီး ကုလားတန္(ဂစၦပနဒီ)ျမစ္ေၾကာင္း၏ အေနာက္ဖက္ တစ္ေလွ်ာက္ ဟိန္းဟိုင္းသြားသည္။ ခုႏွစ္အားျဖင့္ ၂၁၀၀ ခုႏွစ္၊ က်ေနာ္သည္ သမုိင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားကို လွန္ၾကည့္မိသည္။ အဂၤလိပ္တို႕သည့္ ရႏၲပိုစာခ်ဳပ္ျဖင့္ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေအာက္ပိုင္းကို သိမ္းယူၿပီး ရခိုင္ျပည္(အာရ္ရကန္)လူသမိုင္းတြင္ လူဦးေရ ျပသာနာမ်ားျဖစ္မည္စိုးသျဖင့္ သန္းေခါင္းစာရင္းမ်ားကို ၁၈၇၂ ၊ ၁၉၀၁ ၊ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ အတိအက်ေကာက္ယူထားခဲ့သည္။ ဤသည္ကို စိုးရိမ္းသည့္ၾကားက ၁၉၄၂ ခုနွစ္ အဂၤလိပ္တို႕ လက္ထက္တြင္းပင္ ရခိုင္-ကုလားအေရးအခင္းႀကီးတစ္ခုကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ျမင္သြားခဲ့ရသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာဆိုသည့္ စကားတစ္လံုးကိုမွ် ထည့္သြင္းထားျခင္းမရွိသည့္တိုင္း ကုလားျမစ္အေနာက္ဖက္ကို သိမ္းပိုက္လုိက္ႏိုင္ေခ်ၿပီ။ က်ေနာ္သည္ ကုလားတန္ျမစ္ အေရွ႕ဖက္မွေန၍ အေနာက္ဖက္မွ အသံမ်ားကို နားစြင့္ေနမိ၏။
              တိုင္းျပည္ အားျဖင့္ အာရ္ရကန္နစၥတန္ဟု ေခၚတြင္းၿပီး လူမ်ိဳးအားျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာဟု ေခၚတြင္းသည့္ ကုလားျမစ္အေနာက္ဖက္ကို လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံတခုျဖစ္ရန္ မနည္းကို ရုန္းကန္လာခဲ့ရသည္မဟုတ္ပါေလာ့။ အသက္ေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ၊ သမုိင္းေပါင္းမ်ားစြာကို ဖန္တီ၊ သတင္းဌာနမ်ိဳးစံုကို သိမ္းသြင္း ၊ အာရပ္ျပည္မွ မ်က္ႏွာခ်ိဳေသြးၿပီး ေပးအပ္ခဲ့သည့္ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့မ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ခဲ့ရျခင္းသည္ ယေန႕အခ်ိန္အခါဖို႕ အလြန္တန္ဖိုးရွိပါသည္။ အာရ္ရကန္သမၼတ - ၀ါကာအူဒင္က စင္ျမင့္ေပၚကို တက္လာၿပီး ၊ ေဘးနားတြင္ ျပည္ထဲရဲ ၀န္ႀကီး ထြန္းခင္၊ ႏိုင္ငံျခားေရးရာ၀န္ႀကီး ေ၀ႏွင္းပြင့္သုန္၊ ဘ႑ေရး၀န္ႀကီး ေအာင္တင္၊ ရိုဟင္ဂ်ာသမိုင္းပါရဂူ ေဌးလြင္ဦးအပါအ၀င္ ဂုဏ္သေရရွိ လူႀကီးမင္းတို႕ျဖင့္ အသီးသီးေနရာယူလွ်က္ရွိပါသည္။ “ကၽြန္ေဒၚတို႕သည္ ယေန႕မွစၿပီး အာရ္ရကန္နစၥတန္ ျပည့္သူ႕ သမၼတႏိုင္ငံ အျဖစ္ေၾကျငာလိုက္သည္”ဟု အသံခ်ဲ႕စက္မွ ေၾကာ္ျငာလုိက္ရာ ေအာက္တြင္ နားေထာင္ေနၾကေသာ လူပရိတ္သတ္မ်ား၊ တီဗီဖန္သားျပင္မွ လူပရိတ္သတ္မ်ား၊ ေရဒီယုိမွ နားဆင္ေနၾကေသာ ပရိသတ္မ်ားျဖင့္ ေသာေသာညံၿပီး ေကာင္းခ်ီၾသဘာေပးလိုက္ၾကသည္။ ဤအဆင့္ကို ေရာက္ဖို႕ မနည္းကို ရုန္းကန္ခဲ့ရသည္ေတာ့မဟုတ္။ အတိတ္သမိုင္းတို႕ကို ျပန္ေျခရာေကာက္ခဲ့ပါအံ။



               ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေျမေအာက္လႈပ္ရွားမႈအသြင္းျဖင့္ ဘူးသီေတာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေစတီေတာင္ေက်းရြာမွ မုိဟာမတ္က ဦးေဆာင္ၿပီး မြတ္ဆလင္လူငယ္မ်ားကို လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္။ စတင္ဖဲြ႕စည္းတုန္းကေတာ့ ဘူးသီေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ခဲြထြက္ၿပီး ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ(ယခုဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ)ႏွင့္ ပူေပါင္းၿပီး လြတ္လပ္ေရးယူကာ အေရွ႕နယ္အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရရန္ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္လည္း ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမွ လက္ခံေသာေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္္ဆန္အလည္အပတ္ေရာက္စဥ္ တရား၀င္ ေျပာၾကားလိုက္ေသာေၾကာင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ အသြင္တစ္မ်ိဳး ေျပာင္းလာရသည္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ၿပီးစ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးခါစ စပ္ကူးမတ္ကူးအခ်ိန္အခါသယတြင္ မြတ္ဆလင္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႕ညီလာခံတစ္ရပ္ကို က်င္းပခဲ့ၿပီး မူဂ်ာဟစ္ပါတီဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ ဂ်က္ဖာကေ၀က ဦးေဆာင္ၿပီး ဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္။ တရား၀င္ပံုစံျဖင့္ ေျဗာင္းစင္ေပၚကို တက္လာခဲ့ၾကသည္။ ယခုေတာင္းဆိုခ်က္တြင္ေတာ့
-ကုလားတန္ျမစ္အေနာက္ဘက္ကမ္းႏွင့္ နတ္ျမစ္အေရွ႕ဖက္ကမ္းၾကား ေဒသကို မြတ္ဆလင္တို႕၏ National Home အျဖစ္သတ္မွတ္ေပးရန္။
- ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ မြတ္ဆလင္မ်ားကို တုိငး္ရင္းသားစာရင္းထဲ ထည့္သြင္းေပးရန္
စသည့္အခ်က္မ်ားျဖင့္ သံေတတည္ခဲ့သည္။ ဤအခ်က္မ်ားကို တျဖည္းျဖည္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးႏိုင္ရန္အတြက္ ေငြအား ၊ လူအားတို႕ျဖင့္တစ္မ်ိဳး၊ ဗလီမ်ားရွိ ေမာ္လ၀ီမ်ားမွတစ္ဖံု နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကရသည္။ ေနာက္ထပ္တစ္ဖန္စည္းရံုးခ်ိန္းျမင့္တက္လာခ်ိန္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုက ကြန္ျမဴနစ္စနစ္အားၿပိဳင္ခ်ိန္ အခ်ိန္ေကာင္းတြင္ မူဂ်ာဟစ္တို႕သည္ စုစည္းၿပီးျဖစ္လာခဲ့သည္။
ထုိ႕ေနာက္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ဇြန္လတြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္၊ အလယ္သံေက်ာ္ေက်းရြာ၊ မူလတန္းေက်ာာင္းတြင္ မူဆလင္မ်ားအဖဲြ႕စံုျဖင့္ ညီလာခံတစ္ရပ္ကို က်င္းပခဲ့သည္။ ထုိညီလာခံတြင္ အခ်က္ (၁၄)ခ်က္ကို ေတာင္းဆိုခ်မွတ္ခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕အဓိကက်သည့္ အခ်က္မ်ားမွာ
-ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းကို မြတ္ဆလင္ျပည္နယ္အျဖစ္သတ္မွတ္ရန္။ ယင္းျပည္နယ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုအစုိးရကြပ္ကဲမႈျဖင့္ ျပည္နယ္စစ္တပ္၊ ျပည္နယ္ရဲတပ္ဖဲြ႕၊ ျပည္နယ္လံုၿခံဳေရးအဖဲြ႕မ်ား ထားရွိရန္။
- စစ္ေတြၿမိဳ႕ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕ေတာ္အျဖစ္သတ္မွတ္ေပးရန္။ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ႏွင့္ တိုင္းမင္းႀကီးကို မြတ္ဆလင္ လူမ်ိဳးထဲမွ ခန္႕ထားရန္။
- လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႕ ဖဲြ႕စည္းေပးရန္။ ထိုတပ္ဖဲြ႕တြင္ မူဆလင္ငါးဆယ္ ရာခိုင္ႏႈန္းပါ၀င္ရန္။
-ဗဟိုအစိုးရအဖဲြ႕တြင္မူ ၀န္ႀကီးခန္႕အပ္ထားရန္။
-တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္တြင္ အျခားျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းမ်ားနည္းတူ ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ် ေစလႊတ္ခြင့္ရရန္။
-မြဆလင္ေကာင္စီ ထားရွိခြင့္ျပဳရန္။
-အစၥလာမ္ အထက္တန္းေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းမ်ားတည္ေထာင္ခြင့္ျပဳရန္
စသည့္မ်ားကို ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။ ဤေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို တစိုက္မတ္မတ္လုပ္ေဆာင္ အေကာင္းအထည္ေဖာ္ျခင္းေၾကာင္း ယခုကဲ့သို႕ ရလဒ္မ်ားရလာျခင္း မဟုတ္ပါေလာ။
မူဂ်ာဟစ္အဖဲြ႕သည့္ ညီလာခံ အေကာင္အထည္မေဖာ္ခင္ကတည္းက ရခိုင္တို႕၏ ေက်းရြာမ်ားအား ေရွာင္တခင္၀င္ေရာက္စီႏွင္းမႈ၊ ေက်းရြာမ်ားအား မီးရိႈ႕မႈ၊ မိန္႕ခေလးမ်ားအား အလာ အလိုေတာ္က် မုဒိန္းက်င့္မႈ၊ ရခိုင္မ်ား မေနထုိင္ေအာင္ လုပ္ၿပီး လယ္ေျမ၊ အိမ္ယာ၊ မိန္မ၊ ကၽြဲ၊ ႏြားမ်ားကို သိမ္းယူၿပီး အင္အား တိုးခ်ဲ႕မႈတို႕ကို အဆင္သင့္လုပ္ထားခဲ့ရသည္မွာလည္း ညီအစ္ကိုေတာ္ မူဂ်ာဟစ္မ်ားအား ေက်းဇူးတင္ေနမိသည္။ ညီလာခံက်င္းပခ်ိန္တြင္ ေငြအင္အား၊ နယ္ေျမအတိုင္းအတာတစ္ခုထိ သိမ္းဆည္္းထားၿပီးျဖစ္သည္။
အလယ္သံေက်ာ္ညီလာခံမွ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အား အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္အေနျဖင့္ အာရဗီေက်ာင္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕မႈ အာရဗီဘာသာမ်ားကို သင္ၾကားျခင္း၊ အစၥာလမ္းဘာသာအားရိုေသေပးမႈ၊ ကုရ္အာရ္က်မ္းျမတ္အား အေလးထားမႈတို႕ကို ေမာ္လ၀ီမ်ားမွ ဗလီမ်ားတြင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေအာင္ သင္ၾကားႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒီေက်ာင္းစာေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေနာက္လိုက္စရာမလိုေလာက္ေအာင္ အာရပ္ကမာၻအေၾကာင္းေတြကို မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့တာေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႕ အသြင္းမတူေအာင္ သင္ၾကားေပးခဲ့ၾကတဲ့ ေမာ္လ၀ီမ်ားအားလည္း ေက်းဇူးတင္သင့္ပါတယ္။
လက္နက္အင္အားတြင္လည္း ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ေမာ္ယုေအာ္ပေရးရွင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရနဲ႕ တိုက္ပဲြေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာလည္း ေနာင္ေတာ္ မူဂ်ာဟစ္ေတာ့ေၾကာင္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ေပတယ္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လမွာပဲ သူရဲေကာင္းႀကီး အဗၺဒူကာဆင္က စစ္ေၾကာင္းကို ဦးစီၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ေတြကို ေတာ္လွန္ခဲ့တာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နဲ႕ ဘူးသီေတာင္ၿမိဳ႕ေတြကို ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။
၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာသာ အားမတန္ေတာ့ မာန္ေလ်ာ့ဆိုသလိုေပါ့ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ထိုးစစ္ကို ခံခဲ့ရၿပီး က်ဆံုးသြားတယ္။ ဒါေပမယ္ ညီေနာင္ေတြရဲ႕အားနဲ႕ ရခုိင္ရြာေတြကို လုိက္ထုတ္၊ တိုက္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။
၁၉၅၄ ခုနွစ္တြင္ ႏို၀င္ဘာလမွာပဲ ျမန္မာအစိုးရက အားဓမၼတိုက္ခိုက္တာေၾကာင္း သူရဲေကာင္း အဗၺဒူကာဆင္ အေရွ႕ပါကစၥတန္ကို ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္။ ဒါေၾကာင္း အားမတန္ေတာ့ မာန္ေလ်ာ႔ဆိုသလိုေပါ့ ငါတို႕ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးကို ခဏေလး ေမွးၿပီးေတာ့ ေစာင့္ေနခဲ့ရတယ္။
၁၉၅၉ ခုႏွစ္ေလာက္မွာပဲ ရွိတဲ့ အင္အားနဲ႕ ေတာင္ၿပိဳရဲစခန္းနဲ႕ လ၀က စခန္းေတြကို သိမ္းပိုက္ႏိုင္ခဲ့ေသးတာပဲ မဟုတ္လား။ အဲဒီမွာပဲ ငါတို႕ရဲ႕ မ်ိဳးဆက္ေတြ ခဏေလး ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ရၿပီး ငါတို႕တေတြ မူဂ်ာဟစ္ကို တစ္မ်ိဳးေျပာင္းဖို႕ စဥ္စားခဲ့ရတယ္။
၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာေပါ့ အာဏာရူး၊ ေငြရူး၊ တဏွာရူး ဦးႏုက “ဖဆပလ”ဆိုတာႀကီးနဲ႕ အာဏာရလာေတာ့ သူအႏိုင္လိုခ်င္လို႕တဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ မဲဆႏၵနယ္ေတြတိုး ျပည္သူ႕လြတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဘူးသီေတာင္၊ ေမာင္ေတာဖက္က မြတ္ဆလင္အမတ္ေတြကို “ရိုဟင္ဂ်ာ”လုပ္ကြဆိုၿပီး နာမည္တပ္ေတာ့ လူလိုသူလို သူကပဲ လုပ္ေပးခဲ့တာ။ ဒါေၾကာင္း ငါတို႕ရဲ႕ အမည္တပ္ ဖခင္ႀကီး ဦးႏုကို ေက်းဇူးတင္ရမယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့တာက ဦးႏုဟာ ဘူးသီေတာင္ၿမိဳ႕နယ္က ဖား၀ပ္ရြာမွာ ဆံုၿပီးေတာ့ ေျပာျဖစ္ခဲ့တာ။ ဒါေပမယ့္ ငါတို႕ရဲ႕ ညီေနာင္ အေရွ႕ပါကစၥတန္ (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္)ႏိုင္ငံခဲြထြက္ခ်ိန္ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွာ မပါလိုက္ရတာေတာ့ နာတာေပါ့။
ေနာက္ထပ္ အဓိက ေက်းဇူးတင္ရမွာက ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၁ ရက္ေန႕ကေပါ့ ဘူးသီေတာင္ပါလီမန္အမတ္ အဒူေဂၚေဖာ္(ဂဖား)က သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာပဲ ရခိုင္၊ ပထန္၊ အာရပ္တို႕ ေသြးေတြ ေရာထားသူေတြဟာ “ ရိုဟင္ဂ်ာ” ျဖစ္တယ္လို႕ ထပ္ဆင့္ အသိအမွတ္ျပဳတင္မက သတ္မွတ္ေပးခဲ့တယ္။ “ရိုဟင္ဂ်ာ” စကားကေတာ့ ရခိုင္၊ ဘဂၤါလီ၊ အူရဒူ ၊ ပါရွန္ စကားေတြကို ေရာသမေမႊလိုက္ေတာ့ “ရုိဟင္ဂ်ာ” စကားထြက္လာတာေပါ့။ ဒါေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာသမိုင္းေတြ။ ရိုဟင္ဂ်ာကို စေလ့လာမယ္ဆိုရင္ အဲဒီမွာရွိတယ္လို႕ မွတ္တမ္းေတြရွိခဲ့တယ္ေလ။
ဒီလိုနဲ႕ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေမယုခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဖဲြ႕စည္းၿပီးေတာ့ ငါတို႕ရဲ႕ မူဂ်ာဟစ္ ညီေနာင္ေတြနဲ႕ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႕ တိုက္ပဲြေတြ ဆက္ျဖစ္ၾကတယ္။ မူဂ်ာဟစ္ပါတီရဲ႕ ဥကၠဌႀကီး ေရာ္ဘီဟူလာ၊ ဒုဥကၠဌ ေမာ္စတာဖီ အဖဲြ႕ေတြေပါ့ ၂၉၀ ေလာက္က လက္နက္ခ်သြားေတာ့ ပိုအားေလ်ာ့ခဲ့ရတယ္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အာဏာသိမ္းၿပီတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ မူဂ်ာဟစ္ဆိုတာေတြရယ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာေတြရယ္ အသံေတာင္ မထြက္ခဲ့ရေတာ့ဘူး။ ထြက္ရင္ ေန၀င္းက ပစ္သတ္မွာ။ ဒီလိုနဲ႕ ငါတို႕တေတြ ေမွးၿပီးေတာ့ ဟိုမွာ ကပ္ခိုေနရ ဒီမွာ ကပ္ခိုေနခဲ့ရေပါ့။
ဒါေပမယ့္လည္း ၁၉၆၉ ခုႏွစ္ေလာက္ကေန ေျမေအာက္ေတြမွာပဲ ငါတုိ႕ရဲ႕ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတာႀကီးကို အသံေတြနဲ႕ မြတ္ဆလင္ေတြပါဆိုၿပီး ႀကိတ္မွိတ္ခဲ့ရတယ္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာအႀကံျပဳစာတမ္းဆိုၿပီးေတာ့ အႀကံျပဳစာတမ္း တစ္ေစာင္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာကို တိုင္းရင္းသားေလာက္ေတာ့ ျပဳေပးရင္ ၿပီးၿပီလို႕ ေၾကာ္ျငာခဲ့ရတယ္။ ဒါလည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ခ်ီကုန္တဲ့ စကၠဴစုပ္ေလာက္ပဲ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။
ဒီၾကားထဲ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္မွာ သန္းေရႊႀကီး အာဏာသိမ္းလိုက္ေတာ့ ပိုလို႕ မလုပ္ရဲဘူးျဖစ္သြားခဲ့ရတယ္။ သူက ဘုန္းႀကီးေတြကိုေတာင္ သတ္တာ ၊ ငါတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆို မေျပာနဲ႕ေတာ့။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာေတာ့ သမိုင္းက ေျပာင္းလာခဲ့တယ္ေလ။ ဒီမိုကေရစီအစိုးရ ဦးသိန္းစိန္တက္လာေတာ့ ငါကို ႏွစ္ေတြကို ေရာက္ခဲ့တယ္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြမွာ ကူးညီစရာ တျခားႏိုင္ငံေတြ မရွိဘူး။ ငါတို႕မွာ တျခား အာရပ္ႏိုင္ငံေတြ ၊ သူေဌးႏိုင္ငံေတြ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင္းငါတို႕ ေအာင္ျမင္ကို ေအာင္ျမင္ရမယ္ဆိုၿပီလုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ အခုငါတို႕ ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္ မို႕လား။
အဲ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုႀကီးၿပိးေနာက္မွာေတာ့ ငါတို႕ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို ျပန္စတင္တယ္ခဲ့တယ္ဆိုပါေတာ့။ အဲဒီမွာ ဒီဖက္က ထုိင္ေနတဲ့ ေဌးလြင္ဦးဆိုတာက ပါလာတယ္။ သူက ကြမ္းယာေရာင္းတယ္။ ဟို လြန္ထားထားတို႕၊ ႏိုကိုဇူဇင္တို႕ ၊ ပုညခင္တို႕၊ မင္းလူတို႕၊ နီကိုရဲေတာ့၊ အၾကည္ေတာ္တို႕ စာေတြကို ဖတ္တယ္ေလ။ သူက လူ႕အခြင့္အေရးေတြ ဘာေတြလည္း နည္းနည္းပါးပါးသိေတာ့ အဲဒီမွာ ငါတို႕ လူ႕အခြင့္အေရးေအာ္ေပးရင္ ငါတို႕ရဲ႕ ညီေနာင္ေတြျဖစ္တဲ့ အာရပ္ေတြက ပိုက္ဆံေပးမယ္။ အဲဒါကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာလို႕ ေအာ္လိုက္ရင္ ငါတို႕ ေနာက္မၾကာခင္မွာ ငါတို႕ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးရဲ႕ အာရ္ကန္နစၥတန္ႀကီးဆိုတာ ျဖစ္ေပၚလာမယ္ဆိုၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတာ အခုလက္ေတြ အေကာင္အထည့္ေဖာ္ၿပီးမဟုတ္လား။
ဒါေၾကာင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ကိုယ့္အိမ္ေတြကို မီးရိႈးဖို႕အတြက္ ငါတို႕တေတြ႔ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ သင္တန္းေတြေပး၊ မီဒီယာေတြလာရင္ ငိုျပ၊ အဂၤလိပ္ေတြျမင္ရင္ စားစရာမရွိေအာင္ ငိုျပ အဲဒီလို သင္တန္ေတြေပးခဲ့တဲ့ ထြန္းခင္တို႕ကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အဓီက လူ႕အခြင့္အေရးကို ေအာ္ေပးခဲ့တဲ့ ကိုျမေအးသမီး ေ၀ႏွင္းပြင့္ဒံုကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါမယ္။ ဒါျပင္ အြင္းလိုင္းေတြကို အသံုးခ်ဖို႕ လုပ္ေပးခဲ့တဲ့ ဘစိန္၊ ေအာင္တင္တို႕လည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္လို႕ ေျပာၾကားရင္ အာရ္ကန္နစၥတန္မွာ ေနထိုင္ၾကပါစို႕ဟု အဆံုးသတ္သြားေလသည္။
ဒီအခ်ိန္မွာ ကုလားတန္(ဂစၧပနဒီ)ျမစ္အေရွ႕ဖက္ျခမ္းက ရခိုင္ေတြကေတာ့ မ်က္ရည္စက္လက္တို႕ျဖင့္ အေနာက္ဖက္က ေငးၾကည့္ေနမိေတာ့သည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕အ၀က ပိတ္ဆို႕ထားမႈ ၊ အေရွ႕ဖက္တြင္ ရိုးမေတာင္ႀကီး ကာကြယ္ထားမႈ၊ လုပ္စားစရာသာမရွိ၊ သြားစရာေနရာသာမရွိ၊ သမိုင္းေတြကို တေထြးတပိုက္ထမ္းေဆာင္ရင္ ၊ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးကို ေျပာလိုက္၊ မဟာျမတ္မုနိကို ေရွ႕ခိုးလိုက္ျဖင့္ သမိုင္းအနာတရတို႕ျဖင့္ တစ္မ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံျခားတို႕မွ ရခိုင္တို႕အား ဓာတ္ပံုမွတ္တမ္း၊ ဗီြဒီယိုမွတ္တမ္းတို႕ျဖင့္ တဖံု မွတ္တမ္းတင္လွ်က္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႕၏ ဘ၀မ်ားမွာ ရခိုင္ျပည္ႀကီးတြင္ ေနထုိင္ရင္း ျပတိုက္ထဲသို႕ ေရာက္ရွိသြားေလေတာ့သည္။

ေရး - သွ်င္းသြီး
(ရိုဟင္ဂ်ာသမိုင္းအစမွသည္ သမိုင္းကို ကိုးကားၿပီး ေရးသားသည္၊ ဖတ္မိေသာသူတို႕သည္ တစ္ခုခု လက္ခံရရွိလိမ္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္မိပါသည္။ )