မနက္
မိုးလင္း မ်က္စိ ႏွစ္လုံး ဖြင့္လုိ႔ ကမၻာႀကီး ကိုလွစ္ ၾကည့္လိုက္ ရ င္ပဲ ကမၻာ
ေပၚျဖစ္ ေပၚသမွ် သတင္း ေတြ ထဲမွာ အနိ ႒ာရုံ ေတြျမင္ မေကာင္း ေအာင္ ဒုနဲ႔ ေဒး ရွိသ
လို၊
ေကာင္း
ျမတ္ေသာ ကု႒ာရုံ ေတြကလည္း ေရာင္စုံ ယွက္ျဖာ ပန္းကမၻာလို ကမၻာႀကီးကို က်က္သေရ
တုိးေစတာ ေတြလည္း မနည္း လွပါ။ အဆုိးႏွင့္ အေကာင္း ဒြန္တြဲ ေနတဲ့ သေဘာေပါ့။
မုန္တုိင္းေတြ၊ ငလ်င္ေတြ၊ အစြန္းေရာက္ တုိက္ခိုက္ မႈေတြ၊ က်ဴးေက်ာ္ စစ္ပဲြေတြ၊
ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါး မႈေတြ စသည္ျဖင့္ ဒီလို အနိဌာရုံေတြကို ၀ုိင္း၀န္း ကယ္တင္
ေနၾကတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ေတြ၊ တပ္ဖဲြ႕၀င္ ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ ခ်က္ေတြကေတာ့ သူေတာ္ေကာင္း
တုိ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေတြပါပဲ။ ဗုဒၶရဲ႕ မဂၤလာ တရားေတာ္မွာေတာ့ သဒၶါ (ရတနာ
သုံးပါးႏွင့္ ကံတရားကို ယုံၾကည္ျခင္း)၊ သီလ (ကိုယ္က်င့္ တရား ေကာင္းျခင္း)၊ သုတ
(အျပစ္ ကင္းေသာ အၾကား အျမင္ ဗဟု သုတ)၊ စာဂ (စြန္႔ႀကဲျခင္း၊ ေပးကမ္းျခင္း)၊ ပညာ
(အသိ အလိမၼာ၊ အတတ္ ပညာ)၊ ဟီရိ (မေကာင္းမႈ ျပဳရမည္ကို ရွက္ျခင္း) ႏွင့္ ၾသတၱပၸ
(မေကာင္းမႈ ျပဳရမည္ကုိ ေၾကာက္ျခင္း) ဆုိတဲ့ သူေတာ္ေကာင္း တရား (၇) ပါးမွာ စာဂ
(စြန္႔ႀကဲ၊ ေပးကမ္းျခင္း) တနည္း ေျပာရရင္ ဒါနကို ယေန႔ ကမၻာ ေပၚရွိ ဘယ္လူမ်ိဳး
ဘယ္ဘသာသာ၀င္ အယုတ္ အလတ္ အျမတ္ မေရြး လုပ္ကိုင္ ႏုိင္ၾကတဲ့၊ မိမိ တတ္ႏုိင္ သမွ်
လုပ္လည္း လုပ္ေန ၾကတ့ဲ သူေတာ္ေကာင္း အလုပ္ပါ။ ဒီလုိ သူေတာ္ေကာင္းေတြ
မ်ားေနလို႔လည္း ဒီကမၻာႀကီး ခ်မ္းသာရာ ရေနမွာေပါ့။ ယေန႔ ကမၻာႏွင့္ ခ်ီတဲ့
ဒါနႀကီးေတြ ရွိေနပါတယ္။
|
|
ဒါန
ေပးကမ္းျခင္း၊
စြန္႔က်ဲျခင္း၊ လွဴဒါန္းျခင္း ဆုိတဲ့ ဒါနဟာ လွဴသူေကာ၊ အလွဴေပးျခင္း ခံရသူ ႏွစ္ဦး
စလုံး အတြက္ ၾကည္ႏူး ပီတိ ျဖစ္စရာပါ။ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ေတြမွာ မိမိ လွဴဒါန္း
ခဲ့သမွ်ေတြကို အျခား သူမ်ား မွ်ေ၀ ခံစား ပီတိ ပြားႏုိင္ဖုိ႔ အမွ် သုံးႀကိမ္ ေ၀လို႔
အမွ် ေပးခံရသူ ေတြကလည္း လွဴဒါန္းသူႏွင့္ အတူ ပီတိ ျဖစ္ကာ သာဓု သုံးႀကိမ္ ႏွစ္ႏွစ္
ကာကာ ေခၚဆုိ လက္ခံေၾကာင္း ေကာင္းျမတ္ေၾကာင္း ျပန္ၾကား လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေရဗူးႏွင့္ ဖိနပ္ မပါရင္ ေႏြအခါမွ သိမယ္။ ဒါနႏွင့္ သီလ မပါရင္ ေသခါမွ သိမယ္လုိ႔
ဒါနရဲ႕ အေရးပါပုံကို ဖြင့္ဆုိ ၾကပါတယ္။ မရွိလို႔ မလွဴ၊ မလွဴလို႔ မရွိဆုိတဲ့ စကား
တရပ္ ကလည္း အလွဴဒါန လုပ္ၾကဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေပးတဲ့ သေဘာပါ။
သူေတာ္ေကာင္း
သူျမတ္ေလာင္းတို႔ ျဖစ္ရေအာင္၊ သူေတာ္ ေကာင္း စာရင္းထဲ တြန္းပို႔ ေပးလုိက္ျခင္း
ပါပဲ။ ဆင္းရဲသူလည္း မိမိ တတ္ႏုိင္သမွ် လွဴဒါန္း ႏုိင္ၾကပါတယ္။ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္
လက္ထက္က အလြန္ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါးသူ မဟာဒုတ္ ေယာက်ၤားဟာ မိမိမွာ လွဴဒါန္း စရာ ဘာမွ
မရွိေတာ့။ မိမိ ခႏၶာကိုယ္ကို ျခင္အကိုက္ခံၿပီး၊ ျခင္ေတြကို ေသြးလွဴခဲ့တာ
ၾကားဖူးပါတယ္။ အလွဴ ဒါန ျပဳၾကသူ တို႔ရဲ႕ အေျခခံ စိတ္သေဘာ ကေတာ့ မလွဴဒါန္းခင္
ကတည္းက ငါေတာ့ ဒီအလွဴႀကီးကို ျပဳရေတာ့မယ္ ဆိုတဲ့ ႀကိဳတင္ ပီတိႏွင့္ လွဴဖုိ႔ အတြက္
အားတက္ သေရာ ျဖစ္ေနတဲ့ "ပုပၸ" ေစတနာ၊ လွဴေနစဥ္မွာလည္း ငါလည္း
ဒီအလွဴႀကီးကို လွဴေန ရၿပီး အမ်ားကို ျပဳစု ေပးလုိက္ ရလုိ႔ အမ်ား မွာလည္း လုိအင္
ျပည့္၀၊ ဒီလို အလွဴ ျဖည့္ဆည္း ေပးသူမွာ ၾကည္ႏူးမႈ ရတဲ့ "မုႏၥ" ေစတနာ၊
လွဴဒါန္းမႈႀကီး ၿပီးစီးသြားေသာ္ လည္း ဒီအလွဴႀကီး ေအာင္ျမင္ သြားၿပီး အမ်ားလည္း
ဒီအလွဴေၾကာင့္ ခံစား စံစား ၀မ္းသာ ၾကရ၊ စိတ္ခ်မ္းသာ ရသလုိ ငါလည္းပဲ သူတို႔ႏွင့္
ထပ္တူ ခံစားမိတဲ့ လွဴဒါန္းျခင္း အေပၚ ေက်နပ္ ပီတိနဲ႔ က်န္ေန ခဲ့တဲ့
"အပရ" ေစတနာ ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာႏွင့္
ခ်ီတဲ့ ပညာဒါန
လြန္ခဲ့တဲ့
၁၀ ႏွစ္ခန္႔က Education For All လူတုိင္း အတြက္ ပညာေရး ဆုိတဲ့ ပညာ မတတ္ေသးတဲ့
ကေလးမ်ား အတြက္ ပညာ သင္ႏုိင္ဖုိ႔ အေမွ်ာ္ အျမင္ ႀကီးမားလွတဲ့ ကမၻာ့ ေခါင္းေဆာင္
ႀကီးမ်ားက စတင္ၿပီး ကမၻာႏွင့္ ခ်ီတဲ့ ပညာဒါန ႀကီးတရပ္ကို စတင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအလွဴဟာ
ထမင္းရည္ ေခ်ာင္းစီး၊ ေမာင္းတီး လွဴခဲ့တဲ့ အလွဴမ်ိဳးလည္း မဟုတ္သလို၊ ေရတြင္းေပါင္း
ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္၊ ေရကန္ေပါင္း ရွစ္ေသာင္း ေလးေထာင္ လွဴဒါန္းခဲ့တဲ့ အာေသာက ရာဇာ
မင္းႀကီးရဲ႕ အလွဴမ်ိဳးနဲ႔လည္း မတူလွပါ။
အနာဂတ္
ကမၻာႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္း လွပေနဖုိ႔ ခေလး သူငယ္မ်ား အတြက္ ပညာေရးကို ဦးစားေပး
လုပ္ၾကမယ္ေဟ့ ဆုိၿပီး စခဲ့ ၾကတာပါ။ ကမၻာေပၚရွိ အစိုးရမ်ား၊ အလွဴရွင္မ်ား၊ အလွဴရွင္
ႏုိင္ငံမ်ားက ေငြေၾကး စိုက္ထုတ္လို႔ ပညာဒါန အလုပ္ကို စခဲ့ ၾကပါတယ္။ ဒီဒါနဟာ
ကမၻာႀကီးႏွင့္ ခ်ီတဲ့ ပညာ ဒါန မဟုတ္ပါလား။ ကမၻာႀကီးကို ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ဒါန
ျပဳမႈႀကီး တရပ္ လို႔လည္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။
|
|
NGO
ႏွင့္ Migrant ပညာေရး
ကမၻာႀကီးႏွင့္
ခ်ီတဲ့ ဒါန ျပဳတဲ့ လုပ္ငန္းႀကီး ျဖစ္တာမို႔ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ စစ္အာဏာရွင္ရဲ႕
ဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ အေၾကာင္း မ်ိဳးစုံ ျဖင့္ တဖက္ ႏုိင္ငံ နယ္စပ္သုိ႔ ေရာက္လာ ၾကတဲ့
ခေလးမ်ားရဲ႕ Migrant ပညာေရးကိုလည္း ကမၻာေပၚရွိ အလွဴရွင္မ်ား၊ အလွဴ
ရွင္ႏုိင္ငံမ်ားက ေစတနာ ေရွ႕ထား ေစာင့္ေရွာက္ လွဴဒါန္းလွ်က္ ရွိေနပါတယ္။ ယေန႔
Migrant ပညာေရးဟာ အလွဴရွင္ တို႔ရဲ႕ လွဴဒါန္း ေထာက္ပံ့ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အေပၚမွာ အဓိက
တည္မွီ ေနတာပါ။ ယေန႔ အလွဴရွင္မ်ား NGO မ်ား မရွိရင္ ယေန႔ပင္ Migrant ပညာေရးဟာ
ကမ္းမျမင္၊ လမ္းမျမင္ပါဘဲ။ ပညာေရး ကြယ္ေပ်ာက္ရင္ ေနာက္ဆက္တဲြ အခက္ အခဲ အၾကပ္
အတည္းမ်ားလည္း အကန္႔လိုက္ အကန္႔လိုက္ ေပၚလာမွာ အမွန္ပါပဲ။ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္း
သာယာမႈ၊ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈေတြ ဟာလည္း ေလ်ာ့နည္း ပေပ်ာက္ သြားမွာ အမွန္ ပါပဲ။ ကမၻာႀကီးရဲ႕
ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာမႈ၊ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈ ဟာလည္း ေလ်ာ့နည္း ပေပ်ာက္သြားမွာ မလဲြဧကန္ပါ။
NGO
မ်ား အေနျဖင့္လည္း Migrant ပညာေရးကို ေက်ာင္းတည္ ေနရုံေလာက္၊ ပုိေနၿမဲ၊ က်ားေနၿမဲ
သေဘာေလာက္ ၾကည့္ေကာင္းရုံ သေဘာေလာက္ ထားေနလို႔ မရပါ။ တုိးတက္ေသာ Migrant ပညာေရး၊
ထြန္းေပါက္ေသာ Migrant ပညာေရး ျဖစ္ဖုိ႔ အထူးကို လုိပါမယ္။ မျပည့္ မစုံေသာ ပညာေရး၊
ခေနာ္ ခနဲ႔ ျဖစ္ေနေသာ ပညာေရး ျဖစ္ေနရင္ ပညာေရး ၀န္ထမ္း ဆရာ၊ ဆရာမေတြေကာ
ေက်ာင္းသားမ်ားပါ ေရရွည္ မခံႏုိင္ပါ။
ဆရာ/
ဆရာမ မ်ားဟာ ပညာေရး ၀န္းက်င္မွ အျခား ၀န္းက်င္သို႔ ကူးေျပာင္း သြားႏုိင္သလုိ
ကေလးမ်ား ဟာလည္း စီးပြားေရးဥာဏ္၊ အလုပ္ႏွင့္ စက္ရုံဘက္ ေရာက္ဖို႔ ဆိုတာ ဒီလို
နယ္စပ္လို ေနရာမ်ိဳးမွာ သိပ္မခဲယဥ္း လွပါ။ ပညာေရး တစုိက္ မတ္မတ္ျဖင့္ တင္ႏုိင္ဖုိ႔
ဆုိရင္ ပညာေရး ၀န္ထမ္း၊ ဆရာ/ ဆရာမ မ်ားရဲ႕ ဘ၀ အေျခ အေန ေတြ႕ခြင့္ဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ဆရာ လစာ မေလာက္ငမႈဟာ ပညာေရး အတြက္ ထိခိုက္ ႏုိင္ပါတယ္။ အေနာက္တုိင္း ပညာေရး
စနစ္မ်ာ ပညာေရး ၀န္ထမ္း ဆရာ/ ဆရာမ တုိ႔ရဲ႕ လစာ၊ ေနစရာ၊ ေန႔စဥ္ ေက်ာင္းသုိ႔ အသြား
အလာ အစီအစဥ္ စတာေတြကို စီမံ ေပးထား ႏုိင္တဲ့ အတြက္ ဆရာ/ ဆရာမ ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕
လုပ္ငန္း ျဖစ္တဲ့ စာသင္ၾကား ေရးႏွင့္ အျခားေသာ ပညာေရး ဆုိင္ရာ လုပ္ငန္း ေတြကို
စိတ္၀င္ တစား လုပ္ႏုိင္တယ္။ အပူ အပင္ ကင္းကင္းနဲ႔ ဦးစိုက္ လုပ္ႏုိ္ငတယ္။
ဆရာေတြရဲ႕
ဘ၀ မျမင့္ရင္ ပညာေရးလည္း မျမင့္ ႏုိင္ပါဘူး။ ပညာေရး မျမင္တဲ့ ႏုိင္ငံဟာ
ဆုံးရႈံးမႈနဲ႔ ရင္ဆုိင္ ရမယ့္ ႏုိ္င္ငံပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကေလးေတြ ပညာေရး ျမင့္ဖုိ႔
ဆုိရင္ ဆရာ/ ဆရာမ ေတြရဲ႕ အဆင့္ အတန္း ျမင့္ဖုိ႔ လိုပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ Migrant
ေက်ာင္း ဆရာ/ ဆရာမ်ားရဲ႕ လစာဟာ NOG ရွိ သန္႔ရွင္းေရး အလုပ္ သမားရဲ႕ လစာေလာက္ေတာင္
မရွိ တာကို ႀကဳံေတြ႕ ေနရပါတယ္။
ေနစရာ
အိမ္ခန္း ငွားရတဲ့ ျပႆနာ ရဲဖမ္းလုိ႔ မရွိမဲ့/ ရွိမဲ့ထဲက ရဲကို ေပးလုိက္
ရတာေတြကလည္း အစဥ္ ႀကဳံေတြ႕ ျဖတ္သန္း ေနရတဲ့ ဘ၀ေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိ Migrant ဆရာ
တဦးရဲ႕ လစာဟာ တကုိယ္ရည္ အတြက္ေတာင္ မေလာက္ပါ။ ဒါ့အျပင္ ဘယ္အခ်ိန္မ်ား လစာျဖ္တ
အလုပ္က ရပ္ဦးမလဲ ဆိုတဲ့ က်ီးလန္႔စာစားေနရတဲ့ ေက်ာင္းဆရာ ေတြရဲ႕ ဘ၀ပါ။
ကိုယ့္အရပ္ႏွင့္
ကိုယ့္ဇာတ္
တဖက္
ႏုိင္ငံ ေရာက္လာၾကသူေတြ အတြက္ အလုပ္ မ်ိဳးစုံကို ေရြးခ်ယ္ ႏုိင္ၾကေပမယ့္၊
ဂုဏ္လည္းရွိ၊ အိေျႏၵလည္းရ၊ လုံၿခဳံမႈလည္း အထုိက္ အေလ်ာက္ ရွိတဲ့ ဆရာအလုပ္ကို
ေရြးခ်ယ္ တတ္ၾကတယ္။ ဘဲြ႕ရသည္ ျဖစ္ေစ၊ မရသည္ ျဖစ္ေစ မိမိ ႏွင့္ နီးစပ္ရင္ အဲဒီ
ေက်ာင္းမွာ ဆရာ/ ဆရာမေတြ လုပ္ျဖစ္ ၾကပါတယ္။ ကိုယ့္ေက်ာင္းမွာ ကိုယ့္အစီ
အစဥ္ႏွင့္ကိုယ္ သင္ၾကတဲ့ တေက်ာင္း တဂါထာ၊ တရြာ တပုဒ္ဆန္း ပညာေရး ျဖစ္ေနၾကတယ္။ မိမိ
သင္လုိတဲ့ သင္ရုိးကို မိမိေက်ာင္းက ျပ႒ာန္း သင္ၾကား ေနၾကတယ္။
သင္ရိုး
တေျပးညီညီ မရွိဘူး။ (မွတ္ခ်က္။ ယခု ကာလမွာ Migrant ပညာေရး လုပ္သားေတြ သင္ရုိး
တေျပးညီညီ ျဖစ္ေရးအတြက္ ၀ိုင္း၀န္း ႀကိဳးစား ေနၾကဆဲ ျဖစ္တယ္။) သင္ၾကားေသာ ဆရာ/
ဆရာမ ေတြမွာ သင္ၾကားနည္း စနစ္ (ဆရာ အတတ္ ပညာ) မရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါဟာလည္း
ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကို အားနည္း ေစတဲ့ အခ်က္ တခ်က္ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါဟာလည္း ကေလး ေတြရဲ႕
ပညာေရးကို အားနည္း ေစတဲ့ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို မြမ္းမံ သင္တန္းေပါင္း မ်ားစြာ
ကိုျဖတ္သန္း ျခင္းျဖင့္ အရည္အခ်င္း အလိုက္၊ အဓိက ဘာသာ အလုိက္ သင့္ေတာ္တဲ့
အတန္းကို၊ သင့္ေတာ္မယ့္ ဆရာကို သင္ေစ ဘုိ႔ဟာ အေရး ႀကီးပါတယ္။ လူမ်ားၿပီး
ပဲြမစည္တာမ်ိဳး မျဖစ္ဖုိ႔ပါ။
ေက်ာင္းေတာ္ေတာ္
မ်ားမ်ားမွာ ေက်ာင္းလုပ္ငန္းကို စီမံ ခန္႔ခဲြတဲ့ ရုံးအဖဲြ႕ သီးသန္႔ မရွိၾကပါဘူး။
ေက်ာင္းအုပ္တို႔ ေက်ာင္းဒါရုိက္တာတို႔ ကိုယ္တုိင္ စီမံခန္႔ခြဲသူတုိ႔ ကုိယ္တုိင္
စာသင္၊ အစည္းအေ၀း ရွိရင္ ေျပးတက္၊ ဆရာ/ ဆရာမ မ်ား အားလုံး ကိစၥ သူတုိ႔ အေပၚမွာ
ပုံက်ေနၿပီး ေန႔တဓူ၀ အလုပ္ ေတြနဲ႔ ျဖတ္သန္း ေနၾက ရတာပါ။ အဲဒီအခါ စာသင္ခ်ိန္ေတြ
Lesson Plan သင္ၾကား စီမံမႈေတြဟာ မျပည့္ ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါဟာလည္း စနစ္ မက်တဲ့ ပညာေရး
ျဖတ္သန္းမႈ တခု ျဖစ္ေန ပါတယ္။
|
|
ေထာက္ပံ့
ရိကၡာ အေျဖရွာ
NGO
ေတြ တႏွစ္တာ ျပ႒ာန္းတဲ့ ေငြအသုံး စာရင္း (Budget) ဟာ တကယ္ သုံးေငြထက္ အဆမတန္
နည္းေနတာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ NGO ေတြ ျပထားသေလာက္ သုံးခြင့္ မရပါဘူ။ ဒါဟာ တကယ့္
ျဖစ္ပ်က္ ႀကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ တရပ္ပါပဲ။ ဒီလုိ ျဖစ္ရတာဟာ NGO စီမံ
ခန္႔ခဲြသူ တို႔ရဲ႕ ဦးေဆာင္ စီမံ ခန္႔ခဲြျခင္းလုိ႔ပဲ နားလည္ ရမွာပါပဲ။
အလွဴရွင္ႏွင့္
Migrant ေက်ာင္းေတြကို ေတြ႕ဆုံေပးျခင္းမ်ိဳး ကိုလည္း အဲဒီ စီမံ ခန္႔ခဲြသူေတြက
ေရွာင္တတ္ ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလွဴရွင္ေတြဟာ ေက်ာင္းရဲ႕ တကယ့္ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို
မသိႏုိင္သလို ေက်ာင္းေတြကလည္း အလွဴရွင္ေတြရဲ႕ သေဘာကို မသိႏုိင္ ခဲ့ၾကပါဘူး။
Migrant
ေက်ာင္းေတြနဲ႔ အလွဴရွင္ေတြၾကား ပြင့္လင္း ျမင္သာ Transparency မရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္။
စီမံ ခန္႔ခြဲသူ တုိ႔ရဲ႕ သေဘာဟာ Migrant ေက်ာင္းမ်ား အေပၚ လႊမ္းမုိး ေနပါတယ္။ ၾကားပဲြစားႏွင့္
Migrant ေက်ာင္းမ်ား အလုပ္လုပ္ ေနရသလုိ မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ တခါ တရံ မွာေတာင္
NGO ၀န္ထမ္းမ်ားက ဆရာ/ ဆရာမ မ်ားအေပၚ ဆက္ဆံမႈ မ်ားဟာ ရင့္သီး တာေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္။
Migrant ေက်ာင္းမ်ားဟာ က်ားသနားမွ ႏြားခ်မ္းသာ ရမယ့္ အျဖစ္မ်ိဳးပါ။
အခ်ိဳ႕
NGO ေတြက ရိကၡာအတြက္ ႀကိဳတင္ေငြ ထုတ္ေပးတယ္။ ေက်ာင္းေတြက အစား အေသာက္ကို
ကိုယ္တုိင္ ခ်က္ျပဳတ္ ေကၽြးရတယ္။ ၿပီးမွ ကုန္က် စရိတ္ကို ေငြေျပစာႏွင့္
ျပန္တင္ျပျခင္းျဖင့္ ရိကၡာ ကိစၥကို ေျဖရွင္း ၾကတယ္။ ၿပီးမွ ကုန္က် စရိတ္ကုိ
ေငြေျပစာႏွင့္ တင္ျပျခင္းျဖင့္ ရိကၡာ ကိစၥကို ေျဖရွင္း ၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ NGO
ေတြက်ေတာ့ ရိကၡာ အေျခာက္ ထုတ္ေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕ NGO ေတြက်ေတာ့ ကိုယ္တုိင္ ခ်က္ျပဳတ္
ေကၽြးေမြးတယ္။ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီး အစားအစာမ်ား ကိုယ္တိုင္ လိုက္လံ ပို႔ေဆာင္ေပးတယ္။
ပိုမို ဂရုတစိုက္ ရွိတယ္လုိ႔ ဆိုရေပမယ့္ ဒီအစားအေသာက္ဟာ ပညာသင္ ကေလးမ်ားရဲ႕
လိုအင္နဲ႔ လဲြေနတာ မႀကိဳက္တဲ့ အစားအစာ ျဖစ္ေနတာ၊ စားလို႔ မရတာမ်ိုး ဆုိရင္ေတာ့
သဲထဲ ေရသြန္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကေလး
ဆုိတဲ့ သေဘာက သူတုိ႔ မႀကိဳက္ရင္ မစားဘူး။ အဲဒီအခါ ထမင္းေတြ ပိုလွ်ံၿပီး
စြန္႔ပစ္တဲ့ အေျခအေနကို ေရာက္ရ ပါတယ္။ ဒါဟာ မလိုလား အပ္တဲ့ ဆုံးရႈံးမႈပါ။ အမ်ားရဲ႕
လုိအင္ကို ျဖည့္ဆည္းဖုိ႔ဟာ မလြယ္ကူမွန္း သိပါတယ္။ ေယဘူယ် အားျဖင့္ အမ်ား
စားႏုိင္ေလာက္တဲ့ အေျခအေနကိုေတာ့ ေရာက္ေအာင္ ျပဳျပင္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြ
ဘက္ကလည္း ပို႔လိုက္တဲ့ ရိကၡာ အစား အေသာက္ကို မွ်တစြာ ေ၀ငွႏုိင္ဖုိ႔ႏွင့္
ထိန္းသိမ္းဖုိ႔၊ ေလလြင့္မႈ မရွိေအာင္ ၀ိုင္း၀န္း ၾကဖုိ႔လည္း လုိပါမယ္။
လုိအပ္သည္ထက္ ပိုေတာင္းဆုိ တာမ်ိဳးလည္း မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ တိက်တဲ့ အေထာက္
အပံ့မ်ိဳးကိုသာ သစၥာ ရွိစြာ ေတာင္းဆုိဖုိ႔ လုိပါမယ္။
NGO
က ေထာက္ပံ့တဲ့ စာေရး ကိရိယာေတြဟာ တႏွစ္စာအတြက္ မလုံေလာက္ မျပည့္စုံတာ မ်ိဳးေတြလည္း
ေတြ႕ ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျခားေသာ အဖဲြ႕အစည္းေတြကို ေျပးလႊား အကူအညီ ေတာင္းရတာေတြ
ရွိပါတယ္။ မည္သူ႔ကိုမဆို ေျပာခ်င္တာက၊ ေက်ာင္းတည္ စားမွာလား၊ ကေလးေတြရဲ႕
ပညာေရးကို အမွန္ တကယ္ျဖင့္ ႀကိဳးစား သင္ၾကား ၾကမွာလား ဆုိတာကိုပါ။
ကေလး
အလုပ္သမား ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ားႀကီး လိုပါေသး
ကမၻာ့
အလုပ္သမား သမဂၢ (IL) ႏွင့္ ထုိင္းပညာေရး ၀န္ႀကီးဌာန (MOE) တို႔ ႀကီးမွဴး က်င္းပတဲ့
သင္တန္းေတြ တက္ခဲ့ ရပါတယ္။ ကေလး အလုပ္သမားႏွင့္ ပတ္သတ္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြ အတြက္လည္း
တက္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြထက္ မလိုလား အပ္တဲ့ အပို အလုပ္ေတြလည္း
ရွိေနပါတယ္။ အလုပ္သမား ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြ ေက်ာင္း စာသင္ခန္း အတြင္း
ျပန္ေရာက္ႏုိင္ဖုိ႔ အေရးမွာ ေက်ာင္းဆရာ/ ဆရာမ မ်ားက အဓိက ဦးေဆာင္ ရသူမ်ား
ျဖစ္ေနပါတယ္။ ရြာလူႀကီး၊ ေက်းရြာ ျပည္သူ႔စစ္၊ ရဲ စသည္ျဖင့္ လူထု လူတန္းစား အဖဲြ႕
အစည္း အသီးသီးတို႔က ၀ိုင္း၀န္း အေျဖရွာ ကေလး မ်ားကို ကယ္တင္ ၾကဖုိ႔ပါ။
ၿပီးခဲ့တ
စာသင္ႏွစ္ တႏွစ္တာ အရ အေတြ႕အႀကဳံကို ေျပာရရင္ ကေလး မိဘမ်ားဟာ ေငြေၾကး
ျပည့္စုံသူမ်ား မဟုတ္ ၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ ဂီလာန က်န္းမာေရး ခိ်ဳ႕တဲ့ ရွာၾကတယ္။
အဲဒီေတာ့ ကေလးေတြက ေက်ာငး္ကို မေရာက္ အလုပ္ထဲ ေရာက္တာေပါ့။ ပညာ သင္ရ ေကာင္းမွန္း
သိၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းထား ခ်င္ၾကတယ္။ သို႔ေသာ္ မိဘေတြ ကိုယ္တုိင္ ပညာတန္ဖုိးထက္
ေငြမက္ၾကေတာ့ မိဘေတြ ခိုင္းတဲ့ အလုပ္ကို ဒီကေလးေတြ လုပ္ေနၾကရတယ္။ တခ်ိဳ႕ ကေလး
ေတြက်ေတာ့ အလုပ္ကို ထိေတြ႕ စမ္းသပ္ လုပ္ကုိင္ ၾကည့္ရင္း ရလာတဲ့ လခ ေငြကေလး အေပၚ
ေပ်ာ္ပိုက္လို႔ အလုပ္ေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လုိက္ၾကတာ ေတြလည္း ရွိတယ္။
အခ်ိဳ႕
အလုပ္သမား ကေလးေတြက အလုပ္ရုံ တန္းလ်ားမွာ အျခား အလုပ္သမား လူႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ
ေနထုိင္ၿပီး ေန႔စဥ္ အလုပ္ ဆင္းၾကရတယ္။ ျပင္ပ ထြက္ခြင့္ မရဘူး။ ကေလးေတြရဲ႕
လြတ္လပ္ခြင့္၊ ေပ်ာ္ရႊင္ခြင့္ဟာ အလုပ္ ထဲမွာတင္ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားခဲ့ၾကရတယ္။ ဒါေတြဟာ
ယေန႔ ထိတုိင္ ကေလး မ်ားရဲ႕ အခြင့္အေရး (child right) ေတြ ေပ်ာက္ကြယ္ ေနတာပါ။
ILO
လုပ္သြားႏုိင္ခဲ့တဲ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ တႏွစ္တာ ကာလမွာ မဲေဆာက္၊ တခ္ခရုိင္ အတြင္း Migrant
ေက်ာင္းမ်ားရွိ ခ်ိဳ႕တဲ့ ေက်ာင္းသား အခ်ိဳ႕ကို ရိကၡာေငြ ဘတ္ (၅၀၀)၊ ေက်ာင္းကားခ
(၈၂) ဘတ္၊ ေက်ာင္း၀တ္စုံ၊ ဖိနပ္၊ အိမ္သုံး ေဆး၀ါး အခ်ိဳ႕၊ ေက်ာပိုးအိတ္၊ အတြင္းခံ
ေဘာင္းဘီ၊ အကၤ်ီမ်ား ေပးကမ္း ေထာက္ပံ့ျခင္းကို ေရွ႕ေျပး လုပ္ငန္း တရပ္အျဖစ္သာ
ေထာက္ပံ့ ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသား ၃၀၀ ခန္႔ရွိတဲ့ ေက်ာင္းတေက်ာင္း အတြက္
ေက်ာင္းသား ၂၀ ဦးကိုသာ ေထာက္ပံ့ ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားမ်ား အလုပ္သမား
ဘ၀ မေရာက္ေအာင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္တဲ့ Prevention အဆင့္ကို လုပ္ခဲ့ ျခင္းပါ။ သို႔ေသာ္
အလုပ္သမား ကေလးမ်ား ေက်ာင္းတြင္း ျပန္လည္ ေရာက္ရွိေရးကို ေက်ာင္းဆရာမ်ား ႏွင့္အတူ
ILO အဖဲြ႕ႀကီးက ထိေရာက္ စြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးပါ။ ေတာထဲ ေတာင္ၾကား၊
ယာခင္းမ်ားကို ျဖတ္ေျခရာ အႏွံ႔လုိက္ရွာရင္း ပညာ မသင္ႏုိင္ရတဲ့ ကေလးေတြ အမ်ားႀကီး
က်န္ေနပါေသးတယ္။ ဒီေနရာေတြကို တကယ္ ေရာက္ေအာင္ သြားရပါလိမ့္မယ္။ ကေလးေတြကို ပညာ
သင္ခ်င္တဲ့ စိတ္ေတြ ေမြးေပးရပါမယ္။
မိဘေတြကို
သူတုိ႔ရဲ႕ လိုအင္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ေပးၿပီး ကေလးေတြကို ေက်ာင္းတြင္းသို႔ ပါေအာင္
ဆဲြသြင္းရပါမယ္။ အလုပ္ခြင္ ထဲက ကေလး အလုပ္သမားေတြကို အာဏာပိုင္ အဖဲြ႕အစည္း
မ်ားျဖင့္ အလုပ္ထဲမွ ဆဲြထုတ္ ၾကရ ပါလိမ့္မယ္။ လိုအပ္လာရင္ မိမိ ကေလးကို မျဖစ္မေန
ပညာသင္ေစဖုိ႔ ဥပေဒ တရပ္ပင္ ထုတ္ျပန္ၿပီး တြန္းအားေပး ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလုပ္ငန္းေတြ
တကယ္ ထိေရာက္ဖုိ႔ (တနည္း) Education For All တကယ္ ျဖစ္ခ်င္ရင္ တကယ္ လုပ္ဖုိ႔
လုိပါမယ္။ ဟန္ေရးျပလို႔ေတာ့ ျဖစ္မလာႏုိင္ပါ။
One
Goal Campaign ကုိ ႀကိဳဆုိ
ကေလးမ်ား
အားလုံး ေက်ာင္းစာသင္ခန္း အတြင္း ေရာက္ရွိၿပီး ထိေရာက္တဲ့ ပညာရေစဖို႔ အတြက္ အဓိက
လုိအပ္ ခ်က္ကေတာ့ ေငြေၾကး ပိုမို ရင္းႏွီး ျမဳပ္ႏွံၾကဖုိ႔ ပါဘဲ။ ေငြေၾကး
မရွိရင္ေတာ့ ဘာမွ လုပ္လို႔ မရပါ။ ဒီေငြေၾကးေတြကို မွန္မွန္ ကန္ကန္ ေနရာတက် စနစ္တက်
သုံးစဲြၿပီး အေျမာ္အျမင္ ႀကီးမားေသာ ကမၻာ့ အလွဴရွင္မ်ားႏွင့္ တကယ္ပင္ စိတ္အား
ထက္သန္ေသာ ပညာေရး ၀န္ထမ္းမ်ား၊ ကမၻာ့ အလုပ္သမားမ်ား သမဂၢ၊ ပညာေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ NGO
မ်ားႏွင့္ လစ္ဟာ ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းရင္း လက္ေတြ႕ က်က် အလုပ္လုပ္ ၾကရင္းျဖင့္
မၾကာေသာ ကာလမွာ အားလုံးအတြက္ ပညာေရး (Education For All) (EFA) ရဲ႕
ရည္မွန္းခ်က္ႀကီး မုခ် ေအာင္ျမင္ ရမွာပါ။
ဒါေၾကာင့္
ကမၻာ့ ေဘာလုံး အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ႀကီး ဖီဖာ (FIFA) ရဲ႕ အားလုံးအတြက္ တဂုိး သင္ခန္းစာ (1
Goal For All) ႏွင့္ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံမွာ က်င္းပမယ့္ ကမၻာ့ဖလား ေဘာလုံးပဲြဟာ
စာမသင္ ရေသးတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ အသံေတြကို ကမၻာ သိ၊ ဘ၀ဂ္ ထိေအာင္ တုန္ေစမယ့္ (1 Goal
Campaign) ပညာေရး လႈပ္ရွားမႈဟာလည္း အလြန္ႀကီးမားတဲ့ ၀န္းရံမႈမ်ား ျဖစ္လုိ႔
လိႈက္လဲွစြာ ႀကိဳဆို လိုက္ပါေၾကာင္း။
ယခုလုိ
တင္ျပေရးအား လိုက္ရျခင္းသည္ မည္သူ႔ကိုမွ် တုိက္ခိုက္လိုျခင္း အလ်ဥ္းမရွိ၊
အျဖစ္မွန္ မ်ားကို တင္ဆက္ ႏုိင္ပါမွ ထိေရာက္ေသာ လွဴဒါန္းမႈႀကီး ျဖစ္လာကာ ကမၻာ့
ကေလးမ်ား ပညာသင္ႏုိင္ေရး ျမင့္မား ေစရန္ ေစတနာေကာင္း တုိက္တြန္းျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဤသို႔ ျပဳၾကရမည္။ ကမၻာႏွင့္ ခ်ီတဲ့ ကမၻာႏွင့္ ခ်ီတဲ့ ကမၻာ့ ဒါနႀကီးကို ကမၻာေပၚရွိ
ခုႏွစ္ရက္ သားသမီးတုိင္း သာဓု ေခၚၾကပါ။ ၾကည္ႏူး ပီတိ ျဖစ္ၾကမွာ ေျမႀကီး လတ္ခတ္
မလဲြ ပါေၾကာင္း။
ေလေျပေအး BHSOH (မယ္ပရြာ)
0 comments